Aνασκόπηση του κινηματογραφικού 2013 μέρος Α'

Eδώ στο Villa Incognito γνωρίζουμε το μείζον πρόβλημα της εποχής. Το True Detective τελείωσε, όπως και το House of Cards, μαζί και όλα τα downloads των Οσκαρικών ταινιών (συν το Blue is the warmest colour και το Nymphomaniac). Είτε σινεφίλ, είτε hip, είτε απλά δεν μπορείς να φας/κοιμηθείς/χαλαρώσεις χωρίς να παίζει κάτι στο PC, είναι η εποχή που ανατρέχεις σε παλιές σειρές (συνήθως Φιλαράκια) και περιμένεις με αγωνία να βγουν οι καλοκαιρινές υπερηρωικές μούρες για να τις κατεβάσεις από CAM επειδή κάποιος έγραψε Α7/V8. Κάπου εδώ λοιπόν, οι επιλογές ψιλοτελειώνουν, τα επεισόδια σειρών έρχονται ένα την εβδομάδα, και αν δεν είσαι υπερβολικά τυχερός/η και δεν έχεις δει το The Wire (ορίστε, έκλεισες μέχρι και το Πάσχα) αναγκάζεσαι να ανοίξεις το πατζούρι να δεις τον ήλιο που έρχεται και να βγεις έξω μαζί με άλλους ανθρώπους και λοιπές κοινωνικές δραστηριότητες. Χαλάρωσε. Υπάρχει λύση. Ακολουθεί η ανασκόπηση του κινηματογραφικού 2013 μέρος Α' όπου ελπίζουμε να βρεις αυτό που ζητάς και να αποκτήσεις 10+ μπάρες στο utorrent. Και αυτό επειδή η πειρατεία σώζει, μεταξύ άλλων, τον κινηματογράφο. Η ανασκόπηση, σε αντίθεση με την ανασκόπηση του 2012(*), θα γίνει μέσω βραβείων, και αφού μιλήσαμε για πειρατεία, θα ξεκινήσουμε με σχετικό θέμα.

• Βραβείο εντελώς ηλίθου επιμύθιου: Πολλές ταινίες διαγωνίζονται σε αυτόν τον τομέα, αλλά ξεχωρίζει η ταινία Captain Phillips. Βλέπεται ευχάριστα, είναι καλογυρισμένη, ο Barkhad Abdi είναι ανατριχιαστικά τρομερός, αλλά τελικά παρακολουθείς μια ταινία με αγωνία και σασπένς και όλα, ποιος θα κερδίσει, οι Σομαλοί πειρατές ή ο Τομ Χανκς, τι θα γίνει πως θα γίνει κλπ, και σε κάποια φάση έρχεται ο αμερικάνικος στρατός και τέλος. Ο Αμερικάνικος στρατός σκοτώνει το δράμα. Δεν υπάρχουν μαθήματα να μάθεις, ούτε αν είσαι καπετάνιος φορτηγού πλοίου ούτε αν είσαι Σομαλός πειρατής. Από την άλλη, αν δεν είσαι ο Τομ Χανκς ή αμερικάνος, και είσαι ας πούμε Δανός, το ίδιο ακριβώς θέμα, με την ίδια πλοκή και υπόθεση, μπορεί να είναι εξαιρετικά πιο ενδιαφέρον: Η δανέζικη ταινία Karpingen (A Hijacking στα αγγλικά) είναι εξαιρετική και σαφώς ανώτερη από όλες τις απόψεις. 

• Βραβείο Μάθιου Μακόνεχι: Ο Μάθιου Μακόνεχι ήταν γνωστός για την βαριά Τέξας προφορά και ένα σύνολο από απαράδεκτες ως φρικτές ταινίες. Και ξαφνικά ο Μάθιου Μακόνεχι έγινε ο Rust στο True Detective και πήρε και Όσκαρ για το Dallas Buyers Club και ήταν γαμάτος στο Wolf of Wall Street και τώρα είναι κουλ να σου αρέσει ο Μάθιου Μακόνεχι. Αλλά όλως παραδόξως, η καλύτερη ταινία με τον (και του) Μάθιου Μακόνεχι φέτος ονομάζεται Mud και πέρασε λίγο απαρατήρητη. Είναι από τις ταινίες ''ενηλικίωσης'' τύπου Stand by Me, αρκετά καλή και με πολύ ωραίο cast, αλλά είναι και η πρώτη που ο Μακόνεχι έδειξε ότι μπορεί να δημιουργήσει πολύ ενδιαφέροντες χαρακτήρες (και ας μην είναι τόσο αβανταδόρικοι σαν ρόλοι, όπως ο Ράστ ή ο ομοφοβικός μισογύνης λιπόσαρκος καουμπόι στο DBC). Βέβαια, ο Μακόνεχι δεν έχει σχέση με τύπους σαν τον Mickey Rourke ή τον Robert Downy Jr., μια αγαπημένη πρόσφατη συνήθεια του αμερικάνικου marketing. Οι πρώτοι ήταν και πριν καλοί ηθοποιοί και επιστρέψανε ύστερα από χρόνια αυτοκαταστροφής. Ο Μακόνεχι είναι ένας χομπίστας (αφιέρωσε το Όσκαρ στον ''μελλοντικό εαυτό του'', ποιος τα λέει αυτά;) που απλά αποφάσισε να επιλέγει πιο σοβαρούς ρόλους (έρχεται και το Interstellar του Nolan...). Mud λοιπόν, δείτε το. 

 

• Βραβείο νέας βλαμμένης μόδας: Είναι προφανές. Κάτι Bones, κάτι Percy Jackson, κάτι βλακείες μια φορά το μήνα που ακολουθούν την συνταγή: Επαναπροσέγγιση μύθου - νεαροί πρωταγωνιστές - πολλές συνέχειες. Την παρτίδα (που περιέργως ξεκίνησε ο Χάρι Πότερ) την σώζουν κάπως τα ζυγωματικά της Jennifer Lawrence με τα Hunger Games, τα οποία ωστόσο ειναι επίσης υπερτιμημένα. Είναι ταινίες με πολλά seeds και δεν αφορούν ήρωες της marvel, οπότε το βραβείο μπαίνει προειδοποιητικά. 
 

• Βραβείο ντοκιμαντέρ: Εδώ διαγωνίζονται τρια: Το Leviathan, στο οποίο κάποιοι πήγανε και στήσανε go pro και άλλες τέτοιες κάμερες μέσα στα δίχτυα και τα αμπάρια των ψαροκάικων στην βόρεια θάλασσα, και το αποτέλεσμα είναι σαν να βλέπεις επιστημονική φαντασία. Χαοτικό, χωρίς σενάριο, σε σημεία ζαλιστικό, αλλά μυρίζεις την ψαρίλα και τέτοιες εικόνες δεν έχεις ξαναδεί. Μαζί, το Room 237 όπου κάποιοι έκατσαν και ερμήνευσαν, σκηνή σκηνή, την ταινία του Stanley Kubrik η Λάμψη, προσπαθώντας να βρουν κάθε πιθανό πολιτικό/φιλοσοφικό/κοινωνικό μήνυμα, μυθοποιώντας την τελειομανία του σκηνοθέτη. Είναι σε σημεία τόσο nerd και γειά σου η θεωρία και η τεκμηρίωση μέσα από σκηνές, που επαναπρσοδιορίζει το πως ''συζητάς'' για μια ταινία, σκηνή τη σκηνή. Εθιστικό. Στην τελική όμως κερδίζει το εκπληκτικό Searching for Sugar Man (που βέβαια είναι του '12 αλλά το '13 κυκλοφόρησε ευρέως) που εξιστορεί την απίστευτη ιστορία του Sixto Rodrigues και την επιτυχία του στην Νότια Αφρική ως ροκ είδωλο την ώρα που στην Αμερική το παρατούσε και ζούσε ως εργάτης στο Ντιτρόιτ. Είναι ευκαιρία να ανακαλύψετε και τον Sixtο, είναι καλογυρισμένο, είναι απ'όλα. (επιφυλάσσομαι για το The Act of Killing. Δεν το έχω δει, αλλά η περιγραφή του φαίνεται εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Ψάξτε το).

• Βραβείο ''αλλαγή look που του/της πάει'': Το κερδίζει η Jessica Chastain για την εμφάνισή της στο Mama. Από το ''Δέντρο της Ζωής'' του Μάλικ και το Zero Dark Thirty και τον Μπιν Λάντεν, η Jessica τα βάφει μαύρα και λίγο ροκ και διαλέγει θρίλερ φαντασμάτων. Το οποίο θρίλερ φαντασμάτων, αν εξαιρέσει κανείς την κλιμάκωση του φινάλε (αυτή η μανία να τα δείχνουν τα φαντάσματα σκοτώνει οποιαδήποτε αίσθηση φόβου) λειτουργεί σε ατμόσφαιρα και γενικά όπου μπλέκονται παιδιά που περπατάνε σαν αράχνες λίγο ατμόσφαιρα την φτιάχνεις. Ο νικητής του βραβείου φυσικά είναι απρόσμενος, μιας και θα έπρεπε να το πάρει ο Christian Bale για το American Hustle. Θα έπρεπε να το πάρει αυτός και όχι ο Μακόνεχι που έχασε κιλά για το DBC, πρώτον γιατί το έχει κάνει και ο ίδιος καλύτερα στο The Machinist (έτρωγε ένα μήλο ημερησίως για κανα δίμηνο) αλλά και γιατί το να παχαίνεις και να παραμένεις cool είναι πιο δύσκολο. Αλλά το χάνει το βραβείο γιατί έπαιζε και η Jessica. 

• Βραβείο badass: Θα μπορούσε να είναι ο Idris Elba στο Pacific Rim, ή γενικά κάθε μάχη ανάμεσα σε Godzilla και Optimus Prime που είχε το Pacific Rim. Το Pacific Rim είναι μια ταινία με ξύλο ανάμεσα σε τεράστια τέρατα και τεράστια ρομπότ, με εντελώς προσχηματικό σενάριο τύπου τσόντας (χάλασε μια τρύπα χωροχρόνου στην άβυσσο, βγήκαν κάτι τέρατα, φτιάξαμε κάτι ρομπότ, ξύλο). Θα μπορούσε να είναι είτε ο Ryan Gosling στο Only God Forgives είτε ο μεγάλος πατέρας των badass Bruce Wills στο A good day to die hard αλλά και οι δυο ταινίες δεν λέγανε, για διαφορετικούς λόγους (εντάξει, το Only God Forgives ίσως δεν έλεγε επειδή ο σκηνοθέτης είχε δημιουργήσει τεράστιες προσδοκίες με το Drive που ο Gosling ήταν ο ευαισθητούλης badass της δεκαετίας). Αλλά και να ήταν καλές ταινίες, το 2013 σημαδεύτηκε από το Machete Kills και μεγαλύτερος badass από τον Danny Trejo δεν έχει περπατήσει από την εποχή ακόμα του From Dusk Till Dawn. 
 

• Βραβείο wtf: Πολλοί υποψήφιοι, πάντα δύσκολη κατηγορία, εύκολη λύση ο Mandarin του Iron Man 3, όπως επίσης εύκολες οι περισσότερες σκηνές του This is the End αλλά πρέπει να το πάμε αλλού. Τελείως αλλού. Δείτε το Upstream Color. Δεν μπορώ να κρίνω αν είναι καλό ή κακό.

• Βραβείο cult: Αφού ο Machete πήρε το βραβείο του, το This is the end, η υπερτιμημένη μπαλαφάρα του James Franco και των φίλων του αξίζει να αναφερθεί για την βλακεία της και την σειρά από cult σκηνές. Καμία ωστόσο δεν συγκρίνεται από την σκηνή όπου ο Seth Rogen βυθίζεται στο στόμα του Διαβόλου καθώς παίζει το I will always love you της Whitney και καθώς μια αγγελική δέσμη τον σώζει τελευταία στιγμή και τον πάει σε μια συναυλία των Backstreet Boys. 

• Βραβείο εντάξει-καλό-είναι-αλλά-δεν-κατάλαβα-γιατί-τόση-φασαρία: Ντάξει, δεν είναι το Hobbit, το οποίο βάση εισητηρίων θα μπορούσε να είναι και στα υπερτιμημένα, αλλά γενικά το Hobbit ούτε καλό δεν ήταν αν εξαιρέσει κανείς την φωνή του Benedict Cumberbatch ως Smaug. Το ξεχείλωσε. Ούτε είναι το 12 χρόνια σκλάβος, γιατί είναι μια καθαρή ειλικρινής ταινία για την δουλεία στον Αμερικάνικο Νότο χωρίς φτιασίδωμα αλά Spielberg ούτε pop κανιβαλισμό αλλά Tarantino. Είναι το Gravity.
  
  Το οποίο Gravity μπορεί όντως να είναι ένα τεχνικό επίτευγμα, αλλά μια διαφορά π.χ. από άλλους πρωτοπόρους τεχνικά και νοηματικά στο είδος (2001: Η οδύσσεια του διαστήματος του Κιούμπρικ) είναι ότι δεν κορυφώνεται με κάποιο τρόπο και σε επίπεδο ιδεών.  Ένα βατράχι στο τέλος ως απάντηση στην ύπαρξη της ζωής και μια εμβρυακή στάση της Bullock στο διαστημόπλοιο είναι καλές πινελιές αλλά μέχρι εκεί.

• Βραβείο χειρότερου trailer για το 2014: Υπάρχει εκεί έξω το παρακάτω trailer. Στα έξτρα συν, σαν να μην ήταν αρκετό το θέμα της ταινίας και η ταινία η ίδια, είναι να προσπαθήσετε να καταλάβετε ποιος είναι ο καθηγητής που παίζει. Ω, ναι. 
 

 
• Βραβείο beat: Θα μπορούσε να είναι το Kill your Darlings, όπου αναφέρεται στους ήρωες της beat σκηνής αλλά πρώτον δεν το έχω δει ακόμα και δεύτερον υπάρχει η Tilda Swinton και ο Tom Hiddlestone να παίζουν τα βαριεστημένα βαμπίρ σε ταινία του Jim Jarmush. Με πολλά ψεγάδια αλλά για αυτό αληθινά beat, το Only Lovers Left Alive απαντάει κυριολεκτικά στο ερώτημα αν-θα-μ'αγαπάς-για-πάντα.

• Βραβείο Jessica Chastain: To κερδίζει δικαιωματικά η Jessica Chastain.
 

• Βραβείο Χαραμίζεσαι σε μαλακίες: Το κερδίζει η Gemma Arterton για δυο βασικούς λόγους. Ο ένας λόγος είναι το Hansel και Gretel που ίσως και να είναι η χειρότερη ταινία της χρονιάς. Ο άλλος λόγος είναι το Runner Runner που ίσως και να είναι η χειρότερη ταινία της χρονιάς. Και όλα αυτά για την βαμπιρίνα του Byzantium, για την Alice Creed του The disappearence of Alice Creed και για την Tamara Drew του Tamara Drew. Από τότε που έγινε bond girl στο Quantum of Solace πάει από το κακό στο χειρότερο.
 

• Βραβείο ταινιών-με-ολόιδο-θέμα-και-concept-ενώ-είναι-και-οι-δυο-μάπα: Προσφέρονται για back to back θέαση. Τρομοκράτες και Λευκός Οίκος. Η μια, παραγωγή των Δημοκρατικών (αφροαμερικάνος και cool ο president, πολεμοχαρείς ακροδεξιοί αμερικάνοι οι κακοί, Chaning Tatum ο ήρωας, ένας ταπεινός βιοπαλαιστής των σωμάτων ασφαλείας δηλαδή, every day american hero, εκρήξεις και κυνηγητά και πιστολίδια) και η άλλη παραγωγή των Ρεπουμπλικάνων (άρειος και τσαμπουκάς ο president, βορειοκορεάτες με διάσπαρτους εθνοπροδότες οι κακοί που θέλουν απλά να καταστρέψουν τον κόσμο, Gerald Butler ο ήρωας, ένας macho top-of-the-top super special agent secret service τύπος που όλα τα σφάζει όλα τα μαχαιρώνει, εκρήξεις και κυνηγητά και πιστολίδια). White House Down και Olympus Has Fallen. Ενδοαστικές αντιθέσεις στον ΙΜΚ του πολιτισμού στις ΗΠΑ.  
• 
  
• Βραβείο τα-κάνατε-σκατα: Προσέξτε: Ridley Scott για σκηνοθεσία. Χωρίς συστάσεις. Cormak McCarthy για βιβλίο και σενάριο (συστάσεις: Ο δρόμος, Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους κ.α.). Michael Fassbender για πρωταγωνιστής (συστάσεις: Κυριολεκτικά παίζει σε  ταινία που χρειάζεται μόνο η φωνή του και φαίνεται και άψογη). Xavier Bardem με τρελλό μαλλί και Brad Pitt για συμπληρωματικό cast (χωρίς συστάσεις). Penelope Cruz. Cameron Diaz. Πολλά υποσχόμενο trailer. Αρκετός θόρυβος. Πως καταφέρανε να σερβίρουν όλοι αυτοί μια νερόβραστη ταινία σαν το Counselor, κανείς δεν κατάλαβε. Η αποζημίωση του τελευταίου ημιώρου δεν είναι αρκετή. Δεν είναι σαν να λέμε Savages του Oliver Stone (πρέπει να ήταν τρολ αυτή η ταινία), αλλά ήταν μεγάλη απογοήτευση.
  
• Βραβείο φωνής: Συνήθως κερδίζει ο Fassbender, αλλά φέτος ο Cumberbath παραλίγο να σώσει μια υπερπαραγωγή από τον ύπνο, δίνοντας την φωνή του στον Smaug του Hobbit. Κανείς όμως δεν θα φτάσει την ερωτεύσιμη βραχνή τρυφερή λαγνεία της Scarlett Johanson στο Her, όπου μόνο ακούγεται μέσα από ένα ipod ή κάτι τέτοιο και δίνει ρέστα στην πιο quirky ταινία της χρονιάς. 

• Βραβείο τηλεοπτικής στιγμής: Όλοι θα σκεφτούν το Red Wedding και την anti-spoiler μανία του GoT. Όπως όλοι  πλέον έχουν διαβάσει το wiki του GoΤ και όλοι συζητούν αυτήν την ανυπόστατη και αβάσιμη θεωρία (αυτή που περιλαμβάνει τον Snow). Γενικά το όχημα kill your darlings που ακολουθεί στο πρωτότυπο υλικό ο Τζόρτζ αρ αρ μάρτιν και οι δράκοι που μεγαλώνουν και σε 6-7 χρόνια θα έχουν φτάσει παππούδια στο Westeros που θα έχουν πεθάνει όλοι, είναι μια καλή πατέντα εμπορικότητας για ένα σήριαλ με δράκους και μάγισσες. Και ωραίους τίτλους αρχής που ενσωμάτωσαν δημιουργικά αυτό το ringtone που έχει τόσος κόσμος. Άλλοι πάλι θα ανατρέξουν στο True Detective και το μονοπλάνο καταδίωξης του 4ου επεισοδίου ή σε κάθε επεισόδιο του True Detective. Αλλά αυτή η σειρά μάλλον θα αφορά το 2014. Λαμβάνοντας επίσης υπόψιν ότι το Scandal in Belgravia του Sherlock (και όλος ο δεύτερος κύκλος) ήταν το 2012, και ζητώντας συγνώμη από τον Kevin Spacey και το House of Cards, η τηλεοπτική στιγμή στιγμή του 2013 ήταν το goodbye baby blue και το αντίο στον Mr. White. Breaking Bad, bitch.
 

• Βραβείο καλύτερης ταινίας του 2013: Το Snowpiercer. Δικαιωματικά. Περισσότερα, εδώ. 
• Βραβείο καλύτερης sci-fi ταινίας του 2013: Το Snowpiercer.
• Βραβείο καλύτερης Tilda Swidon για το 2013: Η ερμηνεία της στο Snowpiercer (αν και θέλει ειδική μνεία για το Only Lovers left alive και για την καινούρια ψυχότροπη ανισσόροπη παραζάλη του Gilliam, The Zero Theorem)
• Βραβείο για το καλύτερο μούσι για το 2013: Του Chris Evans στο Snowpiercer. Και υπήρχαν πολλοί υποψήφιοι (δεύτερος, φυσικά ο Haisengerg κύριος White)
• Βραβείο καλύτερης μεταφοράς από κόμικ για το 2013: Το Snowpiercer. 

Μείνετε συντονισμένοι για την Ανασκόπηση του κινηματογραφικού 2013 μέρος Β' με τις 20 καλύτερες ταινίες της χρονιάς. 

Μετά μείνετε συντονισμένοι για την Ανασκόπηση του κινηματογραφικού 2013 μέρος Γ'.

(*) Ανασκόπηση του 2012 δεν έγινε, έξ'ου και η διαφορά. 

Snowpiercer (2013)

Μέχρι να ξεκινήσει η ταινία, ήξερα μόνο λίγα πράγματα:

-Ένα trailer που έμοιαζε με τυπική ταινία δράσης, με την διαφορά μιας (σε σημεία) αισθητικής τύπου Terry Gilliam και μιας εκπληκτικής και γκροτέσκας Tilda Swindon να ορίζει μια ταξική σχεδόν διάσταση με μια ατάκα: ''Know Your Place''.

-Ότι είναι μια διεθνής μη χολιγουντιανή παραγωγή που χρηματοδότησε τον Joon-Ho Bong να γυρίσει ένα παλιό γαλλικό graphic novel. Τον Κορεάτη κύριο Bong τον ήξερα από το περιέργως καλό The Host (2006).
-Ότι έχει για πρωταγωνιστή τον Chris Evans. Τον (νερόβραστο) Captain America δηλαδή. Ωστόσο, για όσους έχουν δει το Puncture (2011) μάλλον αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, τουλάχιστον για ρόλους που δεν παίζει τον ''ωραίο'' (και αφήνει μούσια).
-Ότι ''μάλλον είναι καλή'' από τις αντιδράσεις κάποιων κριτικών που το πέτυχαν σε διάφορα φεστιβάλ στο τέλος του 2013. 

Ήμουν απροετοίμαστος για το Snowpiercer. Και επειδή αυτό ίσως να συνέβαλε στην εμπειρία της ταινίας, μιας και από εδώ και πέρα θα είναι γεμάτο spoiler, ξεκινάω με το συμπέρασμα: Βρείτε την και δείτε την.

SPOILERPIERCER από 'δω και πέρα (δηλαδή διαβάζεται καλύτερα μετά την ταινία)

Η υπόθεση είναι μάλλον εξαιρετικά απλή. Απέναντι  στην ραγδαία θέρμανση του πλανήτη που εμείς προκαλέσαμε, τα κάνουμε δυο φορές μαντάρα με κάποιο αέριο που προκάλεσε μια ραγδαία εποχή των παγετώνων, αφανίζοντας την ζωή από άκρη σε άκρη. Με εξαίρεση, ένα τρένο (με κάποιον μηχανισμό αειφορίας σε ότι αφορά την ενέργειά του) που κάνει τον γύρο του κόσμου (μια περιστροφή σε έναν χρόνο) που κατασκευάστηκε από έναν Wilford. Οι μοναδικοί λοιπόν επιζήσαντες βρίσκονται στιβαγμένοι σε ένα τρένο, πηγαίνοντας γύρω γύρω σε ένα παγωμένο πλανήτη χωρίς ζωή. Για 17 περίπου χρόνια, μέχρι το σημείο που ξεκινάει η ταινία.

Ως εδώ, φαντάζει ως μια ακόμα ''οικολογική'' περιπέτεια. Θα ήταν, αν ο κύριος Bong (και οι δημιουργοί του κόμικ) δεν ήταν στην πραγματικότητα, κυριολεκτικοί: Αν στο τρένο έχουμε μια μικρογραφία της ''ανθρωπότητας'', αυτή η μικρογραφία δεν αφορά τα κλασσικά στερεότυπα που έχουν οι απανταχού κινηματογραφικές μικρογραφίες. Η μικρογραφία είναι αντίγραφο της παλιάς μεγάλης εικόνας: Ο ταξικά διαχωρισμένος μας κόσμος, αυτή τη φορά οριζόμενος και διαστρωματωμένος ως προς το μήκος και όχι το ύψος της οικονομικής πυραμίδας. Στην ουρά του τρένου, σε ένα καθεστώς εξαθλίωσης, κουρελιασμένοι και βρώμικοι, ζουν οι κολασμένοι του τέλους του κόσμου. Στην μύτη του τρένου, αυτή που διαλύει τον πάγο καθώς αυτό κινείται ασταμάτητο, ζουν οι προνομιούχοι, το 1%. Από την αρχή η ταινία αποκτά τον ταξικό της χαρακτήρα: ''Know your place'' φωνάζει η Tilda Swindon, εκπρόσωπος της Αρχής και της Ισορροπίας, ''Soon will be our time'', ψιθυρίζει ο Chris Evans, σχεδιάζοντας μια επερχόμενη εξέγερση των κολασμένων καθώς η Αρχή τιμωρεί βάναυσα έναν από αυτούς, που τόλμησε να την αμφισβητήσει.

Αυτή είναι η και η ιστορία που κινεί την πλοκή: Η διαδρομή των κολασμένων, από την ουρά στην μύτη του μεγάλου τρένου, βαγόνι το βαγόνι, βήμα το βήμα, αναμέτρηση την αναμέτρηση. O Chris Evans είναι ο απρόθυμος, από τα κάτω αναδεικνυόμενος ηγέτης της εξέγερσης, ο Jaime Bell το δεξί του χέρι, ο John Hurt (μοιάζει φτιαγμένος για τέτοιους ρόλους) ο σοφός γερασμένος ''ιδεολογικός'' καθοδηγητής και ο Kang Ho Song ο αναπάντεχος σύμμαχος ''εκ των έσω''. Απέναντί τους, δεν βρίσκονται μόνοι οι κλειστές πόρτες του τρένου του Wilford, αλλά όλη η μοχθηρή βια και το μένος των ''μπροστινών''.

Κάποιος μπορεί να πει ότι ''το έχει ξαναδεί'' αυτό, αλλά αυτή η ταινία, συνεχιστής του 1984 και της Φάρμας των Ζώων όπως θα μπορούσε να τα έχει δει στον ύπνο του ο Terry Gilliam αφού είχε διαβάσει τα υπαρξιακά αδιέξοδα του Καμύ αλλά και του Αλτουσέρ είναι  ένα καλλιτεχνικό επίτευγμα που πολύ απέχει από το είδος ''ταινία δράσης επιστημονικής φαντασίας'' με το οποίο προετοιμάζει το άνοιγμά της στην Αμερική. Παρεπιμπτόντως αλλά όχι παραδόξως, η εκεί εκδοχή θα είναι αρκετά κουτσουρεμένη, οπότε να προτιμήσετε την uncut version.


Η υπαρξιακή απαισιδοξία του πρωτότυπου κόμικ δεν αφήνει άλλωστε πολλά περιθώρια: Η αιματοβαμμένη πορεία των κολασμένων, ακόμα και αν καταφέρει να περάσει τις ορδές των ταγμάτων διατήρησης της Τάξης, ακόμα και αν διαπεράσει την πόρτα που κρύβεται ο Wilford και η μηχανή του, δεν θα καταφέρει να αλλάξει τον παγωμένο κόσμο που βρίσκεται έξω από το τρένο. Ο Kang Ho Song, που βοηθάει τους εξεγερμένους ανοίγοντας τις πόρτες, βαγόνι το βαγόνι, φαίνεται να το ξέρει αυτό: Για αυτόν το τέλος της διαδρομής δεν είναι η αλλαγή στην εξουσία που επιδιώκει με γνήσιο ταξικό μίσος ο Chris Evans, αλλά η κυριολεκτική αυτοκτονία μπροστά στο υπαρξιακό αδιέξοδο. Για αυτόν είναι ώρα να σταματήσει το τρένο, όσο ο Evans διαλύεται μπροστά στον Wilford (πολύ καλή η επιλογή του Ed Harris, μιας και ο Wilford εμφανίζεται στα τελευταία 20 λεπτά) που του προτείνει (με ατομικούς όρους) την διαδοχή στην εξουσία και στην διατήρηση της Τάξης: Άλλωστε, το μήνυμα του Wilford ως κατασκευαστή και ρυθμιστή του Συστήματος, είναι σαφές - αν δεν υπήρχαν οι χαοτικές αυτές αντιθέσεις, αν δεν υπήρχε η βάναυση εκμετάλλευση των πίσω από τους μπροστά, η ανθρωπότητα δεν θα μπορούσε να επιβιώσει γιατί πολύ απλά το τρένο θα σταματούσε.

Εκείνο το σημείο, του φινάλε, ήταν κρίσιμο. Όταν άρχισε να θυμίζει απειλητικά το Μatrix με την όλη συνάντηση του Εκλεκτού με τον Αρχιτέκτονα και τα yadda yadda της μοιρολατρίας (ένας από τους παράγοντες που κατέστρεψαν όλη την μυθολογία του matrix) και της νομοτέλειας της αποτυχίας των ''αντιστάσεων'', όταν δηλαδή ο Ed Harris άρχισε να εξηγεί με οργουελικούς όρους το Τέλος της Ιστορίας του Φουκογιάμα, η ταινία θα μπορούσε άνετα να καταρρεύσει: Εκεί όμως είναι το σημείο που ίσως απουσιάζει ως τώρα από κάθε ταινία του είδους - η απάντηση στο ερώτημα μπορεί και να είναι ότι το ερώτημα είναι λάθος. Η ''τελευταία ελπίδα της ανθρωπότητας'', επειδή είναι καθ'εικόνα και καθ'ομοίωση της πρότερης ανθρωπότητας, βασιζόμενη πάνω στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, δεν μπορεί να φέρει μαζί της οποιαδήποτε έννοια ''ελπίδας'' ή θετικού προτάγματος. Όπως μας δείχνει το φινάλε, μια νεαρή κοπέλα μπροστά σε μια πολική αρκούδα μπορεί να είναι πολύ περισσότερο ελπιδοφόρα εικόνα από την εντυπωσιακή και υπνωτικά άρτια αειφόρο μηχανή του Wilford. Η οποία (όπως και ο ίδιος) είναι ανατριχιαστικά άρτια, και αυτή η ανατριχίλια της μορφής εξηγείται από το περιεχόμενό της. Η φρίκη που αποκαλύπτεται όταν ο Evans βλέπει για πρώτη φορά το μυστικό της λειτουργίας της (μια ακόμα φρίκη από τις πολλές που είδε στην πορεία του, αλλά ίσως η πιο καθοριστική), όταν βλέπει για πρώτη φορά πόσο ανάγκη έχει η μύτη την ουρά είναι η αφύπνιση, η στιγμή της συνειδητοποίησης και της επίλυσης όλων των αντιφάσεων που προκαλεί το ιλουστρασιόν περιτύλιγμα της μπουρζουαζίας. Εκεί λοιπόν, ο Evans και ο αλλόγλωσος βοηθός του Song θα εκτροχιάσουν την Κυρίαρχη Αφήγηση της Τάξης του τρένου και θα διεκδικήσουν το δικαίωμά τους (ή των απογόνων τους) για μια άλλη εξιστόρηση και νοηματοδότηση για το μέλλον του ανθρώπινου είδους.

''Nice'', θα πει απογοητευμένος ο Wilford του Ed Harris λίγο πριν καταρρεύσει ο απόηχος του αποκρουστικού κόσμου που επέμενε να επιβιώνει, αλλά είχε έρθει η ώρα να φτάσει στο τυπικό του τέλος, μιας και το ουσιαστικό είχε ήδη έρθει, 17 χρόνια πριν. Το Snowpiercer είναι η ανθρωπότητα ''ανάμεσα σε δυο θανάτους''- Οι κολασμένοι αυτή τη φορά, αντιπαρατάσσουν την δικαιοσύνη πέρα από το Δίκαιο όπως αυτό ορίζεται από το τρένο, και η εφόρμησή τους προς τα εμπρός είναι μια προδιαγεγραμένη θυσία, μια προδιαγεγραμένη αυτοκτονία. Η βίαια και θανατηφόρα εισβολή του Πραγματικού (που στην συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ο παγετώνας) είναι η μόνη που μπορεί να σημάνει και το οριστικό τέλος του ''νόμου'' και της ''τάξης'' όπως ορίζεται μέσα στην μηχανική κιβωτό.

Άλλωστε, για αυτήν την αντιστροφή, ο Bong προετοιμάζει ώρα πριν: Η ακραία εκδοχή των εξαθλιωμένων κουρέληδων (που στο πρώτο μεγάλο σοκ, αποκαλύπτεται ότι τρέφονται με κομποστοποιημένες κατσαρίδες) μοιάζει πολύ πιο ζεστή και οικεία από το χρωματιστό και φαινομενικά ''κανονικό'' σχολείο (σε μια σουρεαλιστική σεκάνς με την Allison Pill να δίνει ρέστα ως δασκάλα), πολύ πιο ανθρώπινη από την εικόνα των προνομιούχων στα πρώτα βαγόνια, όπου μοιάζουν ναρκωμένα ζόμπι ενός παρακμιακού ρωμαικού όργιου που διακόπτεται από την επέλαση της ανατροπής- στην αρχή τους κοιτούν σαν υπνωτισμένοι, μετά οπλίζονται με λύσσα για να μην χάσουν τα προνόμιά τους στην χυδαία απονεκρωμένη ζωή τους. 

Είναι λοιπόν κάτι τέτοιες ταινίες που ξεχωρίζουν από τον ατέλειωτο σωρό αναμασημένων κλισέ των ''περιπετειών'' της κυρίαρχης παραγωγής. Ακόμα και διάφορες ατέλειες (κυρίως σεναριακές, όπως κάποιες επιμέρους μεταφυσικές υπερβάσεις και λογικά κενά αλλά και κάποιες αισθητικές, όπως ο ψηφιακός εξωτερικός ''παγωμένος'' κόσμος) σβήνονται μπροστά στο συνολικό δημιούργημα αλλά και στην εκπληκτική, στιλιζαρισμένη σκηνοθεσία. Η σκηνή της αναμέτρησης των εξεγερμένων με τα φασιστοειδή ΜΑΤ του τρένου με τα τσεκούρια, είναι ήδη μια στιγμή ανθολογίας.

Το πολυπρόσωπο και πολύγλωσσο και πολύχρωμο cast αποδίδει εξαιρετικά παρά τις όποιες ευκολίες (ένα γούκι-τόκι μεταφραστής για να μπορούν να μιλάνε), τόσο από την μεριά των εξεγερμένων όσο και από την μεριά του καθεστώτος (πέρα από την Tilda Swindon και τον Ed Harris, o Vlad Ivanov δίνει μια εκπληκτική σιωπηλή και γκροτέσκα ερμηνεία ενός ''εξολοθρευτή''), ενώ κάθε βαγόνι είναι μια εικαστική και σκηνοθετική παράσταση.

Σε τελική ανάλυση, ο Bong απαντά και ένα ακόμα ερώτημα: Πως μπορεί μια ταινία, παραμένοντας φτιαγμένη με όρους ''εμπορικούς'', να συνιστά ταυτόχρονα μια καλλιτεχνική, σκεπτόμενη δημιουργία. Ακόμα η ταινία δεν έχει κυκλοφορήσει στην Αμερική, όπου βέβαια θα προβληθεί χωρίς κάποιες σκηνές και με φήμες για πιο ''αισιόδοξο'' φινάλε (ο Bong φαίνεται εξοργισμένος από αυτήν την προοπτική).

Ανεξαρτήτως όμως της όποιας εμπορικής επιτυχίας της, το Snowpiercer είναι ένα από τα πιο όμορφα και καλοφτιαγμένα στιγμιότυπα κινηματογραφικής εμπειρίας των τελευταίων χρόνων, σε ένα είδος παραφορτωμένο από κλισέ και ευκολίες των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων. Ο κινηματογράφος στα καλύτερά του.